Okuma-Anlama Etkinlikleri
Paste a VALID AdSense code in Ads Elite Plugin options before activating it.
Ne Okuyacağız? Öğretmen tarafından metinle ilgili resim, fotoğraf, karikatür, grafik gibi görsel unsurlar gösterilir. Öğrencilerin bunlar hakkında düşünmeleri ve okuyacakları ile ilgili tahminde bulunmaları istenir. Öğrenciler gruplara ayrılır. Fikirlerini belirtip tartışmaları için sözsüz müzik eşliğinde 5 dakika zaman tanınır. Her grubun söz alması sağlanır. Bkz kılavuz
Ne Çağrıştırıyor? Metnin başlığından hareketle beyin fırtınası yapılır ve söylenenlerden konu ile ilgili olanlar sınıflandırılır.
Bir Cümlem Var: Öğrencileri konuya hazırlamak için konuyla ilgili başka kaynaklardan alınmış bir cümle veya paragraf okunur. Öğrencilerin bu alıntı üzerine konuşmaları sağlanır.
Tekerleme söyleyelim : Bu etkinlik farklı şekillerde yapılabilir:
- Öğrenciler gruplara ayrılır. Bir tekerleme verilerek gruptaki her öğrenci tarafından sırayla okunur.
- Tekerleme bölünerek kartlara yazılır. Bu kartlar karışık bir şekilde tahtaya yapıştırılır. Öğrencilerden tekerlemenin aslını bulmaları istenir.
- Tekerlemeler, gruplara ayrılan öğrencilere liste hâlinde dağıtılır. Her grubun, verilen tekerlemeyi hatasız okuyan öğrencisi/öğrencileri kendi grubu tarafından belirlenir ve bunlardan yeni gruplar oluşturularak verilen listedeki tekerlemeleri okumaları istenir. Grup oluşturma işlemi, tekerlemeyi en iyi okuyan öğrenci belirlenene kadar devam eder ve bu öğrenci ödüllendirilir.
Seslendirme:
- Öğrenciler gruplara ayrılır. Gruplar; pazara giden bir ailenin satıcılarla yaptığı konuşmalar, aile fertleri arasında geçen konuşmalar ve arkadaşlarıyla gittikleri bir gezi sırasında yaptıkları konuşmalardan birini seçerek yazıya geçirirler. Oluşturulan metin, şahıs kadrosunun karakter özelliklerini yansıtacak şekilde okunarak canlandırılır. Bkz kılavuz
Resimleme:
- Öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruba bir metin verilir. Verilen metinler grup içinde okunur. Her gruptan bir kişi metni özetler. Daha sonra grup üyeleri bir kâğıdı üç bölüme ayırarak metnin giriş, gelişme, sonuç bölümlerini resimlendirir ve metindeki uygun cümleleri resme yerleştirir. Yapılan resimler, grup üyeleri arasında değiştirilir.
Bulmaca çözme: Okunan metinlerden öğrenilen kelimelerle oluşturulmuş değişik yapılardaki bulmacalar çözülür.
Kelime Küpü: Öğrenciler gruplara ayrılarak her gruba bir kelime küpü verilir. Metinde karşılaşılan kelimeler, küpün farklı yüzlerine yazılır. Her kelimeye farklı puanlar verilir. Küp zar gibi sırayla atılarak öğrencilerden gelen kelimelerle ilgili birbirinden farklı cümleler oluşturmaları istenir. Arkadaşıyla aynı cümleyi kuran ve belirlenen sürede cümleleri söyleyemeyen öğrenci oyundan çekilir. Oyun sonunda en çok puan alan öğrenci birinci olur.
Kelime listeleme: Fikir veya duygu belirten kelimeler şemaya yerleştirilir.
“Canlanan Hikâyeler”: Öğrencilerden biri beğendiği bir hikâyeyi seçer. Kendisini hikâyedeki şahıs veya varlık kadrosundan birinin yerine koyar. Hikâyenin konusuna ve canlandırdığı şahıs veya varlığın özelliğine uygun kostüm giyerek sınıf ortamında kendi bakış açısından hikâyeyi anlatır.
Çözüm üretme: Metinde ortaya konan sorunlara “Ben olsaydım...” ifadesiyle çözüm aranır.
Tamamlama: Metinden uygun cümleler seçilerek sebep ve sonuç bildiren uygun ifadelerle tamamlanır.
Pandomima: Metindeki olay sözsüz olarak canlandırılır.
Gezi: Millî ve evrensel kültür değerlerini tanımaya yönelik geziler düzenlenir. Bkz kılavuz
“Farkını Bul! ”: Öğrencilere farklı şiir ve düz yazı metinleri dinletilir. Bu metinler söyleyiş ve ahenk unsurları yönünden farklılıkları belirtilerek karşılaştırılır. Karşılaştırma sonunda şiirin özellikleri belirlenir.
Balon doldurma: Metinde geçen konuyla/temayla ilgili verilen karikatürlerdeki konuşma balonları doldurulur.
“Gören Ben, Oynayan Ben”: İşlenen konuyla/temayla ilgili kavramlar, oluşturulan gruplara ders dışında hazırlanmak üzere dağıtılır. Gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra senaryolar oluşturularak sınıfta canlandırılır.
Yap-boz: Metin parçalara ayrılır. Karışık olarak verilen bölümler kronolojik sıraya göre düzenlenir. Düzenlenen metin özetlenir. bkz kılavuz
“Gündemdekiler”: Okunan bir metnin yazarıyla hayalî bir söyleşi yapılır. bkz kılavuz
Kavram kutusu: Konuyla ilgili kavramların yazıldığı kartlar, kutuya atılır. Her grup seçtiği kavramla ilgili araştırma yapar ve araştırma sonuçlarını birbirine okur.
Kendi kitabını oluşturma: Öğrencilerden bir konuyla ilgili araştırma yapmaları istenir. Konuyla ilgili edinilen bilgiler, duygu ve düşünceler yazılır. Toplanan basılı materyallerdeki fotoğraf, resim gibi unsurlardan yararlanılarak bir kitap oluşturulur. Hazırlanan kitaba uygun kapak tasarımı yapılır.
“Onu tanıyorum”: Atatürk’ün hayatını anlatan bir zaman çizelgesi hazırlanır. Öğrencilerin yazdıkları kronolojik sıraya konularak kitap haline getirilir ve sınıf kitaplığına yerleştirilir. Bkz kılavuz
Gezi: Kütüphanelere gezi düzenlenir. Bkz kılavuz
Şiir dinletisi:
- Bir şairin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir.
- Belli bir konuda farklı şairlerin şiirlerinden oluşan bir dinleti düzenlenir.
Haftanın hikâyesi: Öğrenciler tarafından okunan hikâyeler belirli aralıklarla sınıf ortamında paylaşılır. Okuduğu hikayeyi en güzel şekilde anlatan öğrenci belirlenerek ödüllendirilir.
Kitap sergisi: Sınıfta veya okulda konuya, yazara, türe göre kitap sergileri düzenlenir.
Pano düzenleme: Öğrencilerin sınıf veya okul panolarına yazdıklarıyla veya seçtikleri metinlerle katılmaları sağlanır.
Pano okuma: Pano okuma yönergesi hazırlanarak öğrencilerden yönergeye uygun okuma yapmaları istenir. Bkz kılavuz
“Kitap torbası”: Birkaç torba hazırlanarak numaralandırılır.Önceden gruplandırılan kitapların adları kağıtlara yazılarak torbaya konur. Öğrenciler her hafta bu torbalardan bir kitap seçerek okurlar. Okuma sürecine aileler de dinleyici veya okuyucu olarak katılabilirler.
Bulmaca çözme: Okunan metinden hareketle hazırlanan bulmacalar çözülür.
Oyunlaştırma: Metinde geçen bir deyim veya atasözüyle ilgili oyun hazırlanır.
Etkinlik deyimlerin hikayesi
Kavram haritası: Metinde karşılaşılacak olan kavramlar ilişkilendirilerek harita oluşturulur.
Haber sunma: Konuyla ilgili hazırlanan haber metni okunur.
“Beni dinler misin?”: Öğrenciler tarafından seslendirilen hikâye, fıkra, şiir, tekerleme, anı, bilmece, atasözü veya özlü sözlerden oluşan bir kaset doldurulur. Kasete bir isim bulunur. Kaset kapağı tasarlanır. Reklam afişi hazırlanarak satışa sunulur.
Şifre çözme: Kelimelerin anlamı bulunarak paragraf içine gizlenmiş olan şifre çözülür.
Eşleştirme: Aynı anlam özelliğine sahip kelimeler eşleştirilir.
Sınıflandırma: Aynı konuları işleyen deyimler gruplandırılır.
Tasvir etme: Metinde geçen yer, farklı yönleri ele alınarak tasvir edilir.
Röportaj yapma: Metindeki şahıs veya varlık kadrosuyla hayalî röportaj yapılır.
Grup tartışması: Ana fikir çerçevesinde ikili, dörtlü veya daha fazla gruplar halinde tartışma yapılır.
Film şeridi oluşturma: Metindeki olaylar bir film şeridi hâlinde sıralanır.
Sorun çözme: “Ne yapmalı?” sorusuna cevap aranır.
Fark etme: Metinde anlam bütünlüğünü bozan paragraf, kelime ve cümle bulunur.
Metin oluşturma: Karışık olarak verilen duygu ve düşünceler sıraya konularak metin oluşturulur.
Tamamlama: Yarıda kesilen fıkra veya hikaye tamamlanır.
Grup çalışması: Büyük boy kağıtlara yazılan sorular sınıfın farklı yerlerine konulur. Sorular, gruplar yer değiştirdikten sonra belli bir sürede cevaplanır.
Araştırma: Okunan şiire uygun müzik seçilir.
Reklam metni oluşturma: Okunan metinden hareketle reklam metni oluşturulur.
Tasarlama: Konuyla ilgili görsel materyaller hazırlanır.
Küme oluşturma: Metindeki düşüncelerle kendi düşünceleri arasındaki ortak ve farklı yönler bulunur; ortak özellikler kesişim kümesine yazılır.
Paste a VALID AdSense code in Ads Elite Plugin options before activating it.
Canlandırma: Okunan metindeki şahıs ve varlık kadrosu canlandırılır.
Karşılaştırma: Karşılaştırma şeması kullanılır.
Görsel rapor hazırlama: Şahıs ve varlık kadrosunun çizimleri yapılır.
Haftanın ödüllü kitabı: Okunan kitaplar tanıtılır ve bunların biri haftanın kitabı olarak seçilir. Kitabı okuyan öğrenci ödüllendirilir.
Kitap sergisi: Sınıfta veya okulda konuya, yazara, türe göre kitap sergileri düzenlenir.
Pano düzenleme: Sınıf veya okul panolarına öğrencilerin yazılarıyla veya seçtikleri metinlerle katılmaları sağlanır.
Pano okuma: Pano okuma yönergesi hazırlanarak öğrencilerden yönergeye uygun okuma yapmaları istenir.
Gezi: Bir araştırma konusu belirlenerek kütüphaneye gidilir.
Şiir dinletileri:
- Bir şairin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir.
- Belli bir konuda farklı şairlerin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir.
Kitap tanıtma: Okunan bir kitap sınıf ortamında tanıtılır, eleştirilir.
Resimleme: Konu ile ilgili bir kavram resimlenir.
Bulmaca çözme: Okunan metinden hareketle hazırlanan bulmacalar çözülür.
Oyunlaştırma: Metinde geçen bir deyim veya atasözüyle ilgili oyun hazırlanır.
Bilgi kutusu oluşturma: Konu ile ilgili bilgiler kartlara yazılarak kutuya atılır, kutudan çekilen kartlar gruplar hâlinde okunarak değerlendirilir.
Müzik eşliğinde şiir okuma: Şiir, muhtevasına uygun sözsüz bir müzik eşliğinde okunur.
Bağ kurma: Cümleler ve paragraflar arasındaki geçişleri gösteren zihin haritası oluşturulur.
Anahtar kelimeler: Metinde geçen anahtar kelimeler bulunur.
Sınıflama: Kelimeler anlam özelliklerine göre sınıflanır.
Hikâye ağacı oluşturma: Hikâyedeki ögeler ve birbirleriyle olan ilişkileri gösterilir.
Karakter tablosu yapma: Şahıs ve varlıkların karakter özellikleri tablo üzerinde sıralanır.
İlişkilendirme: Yardımcı fikir ve duygular, ana fikir ile ilişkilendirilerek şema oluşturulur.
Konuşma balonları: Şahıs ve varlık kadrosuna ait duygusal ifadeler konuşma balonlarına yerleştirilir.
Kanıt bulma: Yazarın okuyucuyu ikna etmek için kullandığı örnekler gösterilir.
“Keloğlan”: Gruptan bir öğrenci seçilir. Okunan metindeki herhangi bir kişiyi belirlemesi istenir. Öğrenciye birtakım sorular yöneltilirken yardımcı olması için öğretmen sorulara önce kendisi belirlediği bir kahraman aracılığıyla cevap verir. Etkinliğin ikinci bölümünde gruptaki tüm öğrenciler kendilerini okunan metindeki kahramanın yerine koyarak duygularını anlatan birer resim yaparlar. Yapılan resimler grup üyeleri arasında değiştirilerek biri sınıfa gösterilir ve anlatılır.
Tersinden düşünme: Metinle ilgili olarak “Eğer... olsaydı/olmasaydı, ne olurdu?” sorularına cevap aranır.
Birleştirme: Karışık olarak verilen cümleler anlamlı bir metin oluşturacak biçimde yeniden düzenlenir.
Hikâye anlatma: Okunan metne benzer bir hikâye oluşturulup anlatılır.
Zihin haritası oluşturma: Metnin anlatım biçimini oluşturan tartışma ifadeleri birbiriyle ilişkilendirilir.
Şema oluşturma: Geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman başlıklarının yer aldığı bir şema oluşturularak tahminler yazılır.
Araştırma: Okunan metnin yazarının / şairinin biyografisi/otobiyografisi okunur.
Arşiv oluşturma:
- Gazete ve dergi kupürü biriktirilir.
- Belirli konularda gazete ve dergilerde yayımlanan yazılar toplanır.
Ritim tutma: Okunan şiirin ahengine uygun olarak ritim tutulur.
-Gazete ve dergilerdeki insan yüzlerinin ifadeleri yorumlanır.
-Bir fotoğraf veya sanat değeri olan bir resim yorumlanır.
Küme oluşturma: Metindeki şahıs ve varlık kadrosunun ortak ve farklı yönleri bulunur; ortak özellikler kesişim kümesine yazılır.
Çelişkili olanı bulma: Metinde verilen bilgiler arasından birbiriyle çelişenler tespit edilir.
Yerini bulma: Metinde geçen millî ve evrensel kültür değerleri tespit edilir.
İlişkilendirme: Okuduklarında yer alan örneklerin benzerleri verilir.
Cevap arama: “Ne biliyorum?”, “Ne öğreneceğim?”, “Nasıl öğreneceğim?”, “Ne öğrendim?” sorularına cevap aranır.
Benim de bir arşivim var:
Haftanın kitabı: Okunan kitaplar arasından en beğenileni seçilir.
Kitap sergisi: Sınıfta veya okulda konuya, yazara, türe göre kitap sergileri düzenlenir.
Pano düzenleme: Sınıf veya okul panolarına öğrencilerin yazılarıyla veya seçtikleri metinlerle katılmaları sağlanır.
Pano okuma: Pano okuma yönergesi hazırlanarak öğrencilerden yönergeye uygun okuma yapmaları istenir.
Soru sorma :
- Aynı kitap bütün öğrenciler tarafından okunur. Öğrencilerden biri kitabı tanıtırken diğerleri tarafından kitapla ilgili sorular sorulur.
Gezi: Bir araştırma konusu belirlenerek kütüphaneye gidilir.
Şiir dinletileri:
- Bir şairin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir.
- Belli bir konuda yazılmış farklı şairlerin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir.
Resimleme: Konu ile ilgili bir kavram resimlenir.
Bulmaca çözme: Okunan metinden hareketle hazırlanan bulmacalar çözülür.
Oyunlaştırma: Metinde geçen bir deyim veya atasözüyle ilgili oyun hazırlanır
Kaynak:Türkçe Programı