Yabancılara Görsel Ve İşitsel Araçlarla Türkçe Kelime Öğretim Yöntemi
Paste a VALID AdSense code in Ads Elite Plugin options before activating it.
Özet
Makalenin amacı görsel ve işitsel vasıtalarla yabancılara Türkçe kelime öğretim yöntemlerini ve ilgili materyallerin kullanım esaslarını saptamaktır. Teknolojik eğitim araçlarının gelişmesiyle yabancı dillerin kelime öğretiminde sürekli görsel ve işitsel tabanlı yeni metotlar geliştirilmektedir. Yabancılara Türkçe öğretiminde adayların hızlı ve kalıcı bir şekilde Türkçe kelimeleri öğrenmeleri için, geleneksel ve yeni görsel-işitsel kelime öğretim yöntemleri incelenmiş, elde edilen bulgular belli başlıklar altında açıklanmaya çalışılmıştır. Türkçe kelime öğretiminde görsel-işitsel materyalin geliştirilmesi ve kullanımında sahada çalışanlar, bu çalışmada elde edilen veriler ışığında kendi yöntemlerini ve materyallerini geliştirebilirler.
1. Giriş
Kelimeler dillerin temelini oluştururlar. Kelimesiz iletişim sağlamak mümkün değildir. Kelime eksikliği olanlar öğrenmekte oldukları dili anlamada ve konuşmada büyük sorunlar yaşarlar. Öğrenilmekte olan dili etkin olarak kullanabilmek için yeterli kelime hazinesine sahip olunmalıdır. Kelime hazinesi sığ olanlar o dili iyi kullanamazlar. Bir yabancı dili öğrenen kişi dil bilgisini ne kadar iyi bilirse bilsin, kelimeler olmadan iletişim kuramaz (1).
Kelime bilgilerini geliştirmek yabancı dil öğrenenler için büyük önem taşımaktadır. Sözcük dağarcığının gelişip zenginleşmesi hayat boyunca devam eder (2). Kelime hazinelerini görsel ve işitsel materyaller yardımıyla zenginleştirenler öğrendikleri yabancı dili daha kolay anlayıp konuşabilmektedirler. Yabancı dil öğretiminde görsel ve işitsel materyallerin kullanılması öğrenmede kalıcılığı artırır (3).
Bireylerin öğrenme şekilleri farklıdır. Adayların merak, ilgi ve dikkatlerine yönelik Türkçe kelime öğretim etkinlikleri yapılmalıdır. "Kelime öğrenciye ne kadar zengin yöntemlerle kazandırılırsa zihinsel sözlüğe kelimeyi yerleştirme ve geri getirme de o kadar kolay olacaktır" (4).
Diğer dillerin öğretiminde çoklu zekâ uygulamalarına çok önem verilmektedir. Bu alanda geniş çaplı araştırmalar yapılmaktadır. Yabancılara Türkçe kelimelerin öğretiminde de öğrencilerin bu özellikleri dikkate alınmalıdır. Nesrin Bilkan, (5) sözel zekâya sahip olanların kelime oyunlarını sevdiklerini, görsel zekâya sahip olanların resimlerle ve görüntülerle daha hızlı öğrendiklerini, müziksel zekâya sahip olanların duyarak daha iyi kavradıklarını vurgular.
Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin kelime hazinelerini geliştirmeye yönelik farklı görsel-işitsel yöntemler kullanılmalıdır. İnce, (6) bu bakımdan Türkçe kelime öğretiminde şu yolları önerir: Sözlük kullanımı, müzik, resim, bağlam, oyun, kelime defteri, gözlem, kelime listesi ve tekrar. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler bu metotlardan kendilerine kolay gelen birini veya birilerini seçerek kelime bilgilerini geliştirebilirler.
Dünyanın en güzel işlenmiş, en kolay öğrenilen dillerinden biri Türkçedir (7). Sondan eklemeli bir dil olması sebebiyle Türkçe'de bir köke farklı ekler getirerek birçok yeni kelime türetmek mümkündür. Örneğin göz isim köküne I+lIk ve I+çl yapım ekleri getirilerek yeni anlamda gözlük ve gözlükçü kelimeleri türetilir. Göz kelimesini bilen biri gözlük kelimesini, gözlük kelimesini bilen de gözlükçü kelimesini kolayca anımsayabilir. Türkçenin sondan eklemeli bu sistematiğini kavrayan yabancılar Türkçe kelimeleri kolay öğrenmekte ve Türkçeyi kolayca konuşabilmektedirler.
Bu çalışmada kelime öğretimine yönelik görsel ve işitsel öğretim yöntemleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar yabancı dil olarak Türkçe kelimelerin öğretiminde kullanılabilecek şekilde bir sistem içinde değerlendirilmiştir. Yabancılara Türkçe kelime öğretiminde bu yöntemler kullanılarak kelimelerin kolay öğrenilmesi, telaffuzlarının doğru yapılması ve kalıcı olması sağlanacaktır. Yabancılara Türkçe kelime öğretiminde kullanılacak görsel ve işitsel metotlar şu şekilde planlanmıştır:
Paste a VALID AdSense code in Ads Elite Plugin options before activating it.
1.Tahtaya Şekil, Kroki ve Resim Çizerek Kelime Öğretimi
2.Flaş Kartlarla Kelime Öğretimi
3.Posterle Kelime Öğretimi
4.Etkileşimli Cd'lerle Kelime Öğretimi
5.Video Görüntüleriyle Kelime Öğretimi
6.Sözlükle Kelime Öğretimi
2. Görsel ve İşitsel Materyalle Yabancılara Türkçe Kelime Öğretim Yöntemlerinin Sınıflandırılması
Dil duygu ve düşüncelerle iç içedir. Duygu ve düşünceler dil yardımıyla başkalarına iletilir. Bu iletişimin temel vasıtası ise kelimelerdir. Ana dilde bile kelimeler doğru kullanılmadığında mesajlar anlaşılmaz. O zaman yabancı dil öğretiminde kelimelerin öğretimi üzerinde ayrıca durulmalıdır. Yabancı dil öğretiminde kelimeler doğru telaffuz edilmeli ve buna yönelik etkinliklere sıkça yer verilmelidir. Kelimelerin kalıcılığını sağlamak için görsel ve işitsel araçlara dayanan tekrar uygulamaları üzerinde durulmalıdır. Bu aktiviteleri gerçekleştirecek kaynak ve materyal problemi olmamalıdır (8). Görsel ve işitsel materyallerle Yabancılara Türkçe kelimeleri öğretmeye yönelik birtakım yöntemler geliştirilmiş ve açıklanmıştır.